Hoe is het om hooggevoelig te zijn?

In gesprek met HSP’ers die werken in het onderwijs

“Weet je Hetty, wat ik zó lastig vind om mee om te gaan? Als iemand me iets vertelt, met een probleem worstelt… dan houdt dit me lang bezig. Het kost me vaak zelfs méér energie dan degene die het probleem zelf heeft!” We schoten er allemaal om in de lach. Iemand heeft zijn hart gelucht en zij liep er nog dagen mee rond… het was zó herkenbaar. Slecht nieuws komt bij HSP’ers keihard binnen en houdt hen lang bezig. Het is zo moeilijk om los te laten.

Ik was benieuwd hoe het op hun werk ging in het onderwijs. Een docente vertelt dat ze als lerares in het basisonderwijs ontdekte dat ze hooggevoelig was. Zij vindt het best wel eens lastig, hoe heerlijk ze haar werk ook vindt. “Ik voel de leerlingen snel aan, de stemming in de klas, waar knelpunten liggen. Daar kan ik snel op in spelen. Alleen, dit kan me ook weer veel energie kosten omdat ik veel dingen zie en voel, ik blijf erover nadenken en kan het soms moeilijk loslaten. Mijn betrokkenheid bij de leerlingen en hun ouders kan té groot worden, dat heb ik nu steeds beter door. Het gaat soms ten koste van mijzelf.”

Voor iedereen was het een zoektocht uit te vinden hoe ze het best met gevoeligheid om kunnen gaan. Ieder heeft zo zijn eigen ‘strategie’ ontwikkeld. “Ik ga tegenwoordig juist vroeger óf later boodschappen doen, dan is het namelijk rustiger in de winkels.” Een ander vertelt: “In een restaurant zoek ik graag een plekje aan de zijkant en het liefst met de rug naar mensen toe.” Vakanties worden wat meer aangepast: “Tijdens vakanties ben ik graag in de natuur. Als ik in de drukte ben, voel ik me ongemakkelijk, dan wil ik het liefst weg. Niet naar drukke oorden, niet naar een grote stad, dat overweldigt me. ”

Als HSP’er zijn ze allemaal gesteld op rust in huis, stilte. Met een gezin is dat natuurlijk wat lastiger. “Nee, ik heb nooit een radio aan”, vertelt een docente. Ik houd ook niet zo van tv, tenminste niet die drukke programma’s en als er geweld op tv is, wend ik mijn hoofd af en doe mijn oren dicht. Echt, ik vind dat vreselijk.”

HSP’ers voelen anderen als vanzelf aan en hebben snel door waar anderen behoefte aan hebben. De valkuil is dan ook dat zij graag aan die behoeftes willen voldoen. “Ik vind het fijn om anderen te helpen. Een fijn gesprek hebben, iets aanreiken waardoor je een ander kunt helpen. Mensen voelen zich snel op hun gemak bij mij. Je kunt een luisterend oor zijn, maar ook als er een conflict dreigt, kun je dit in goede banen leiden. De harmonie bewaken, dat zit gewoon in mijn bloed.” De anderen knikken instemmend.

We kwamen tot de conclusie dat het soms zinvol is om je bewust af te sluiten van je omgeving. “Een klein beetje “egoïstisch” zijn”, noemde iemand dat, “daar waar het kan, om jezelf te beschermen, omdat het anders ten koste van jezelf, van je eigen energie, gaat.”

Onderzoek hooggevoeligheid en werk – Deel 2: Op de werkvloer

 

Uit het onderzoek van Merel Hoefs kwamen nog een aantal opvallende zaken naar voren. Deze bespreek ik hieronder. Dit deel gaat met name over hooggevoelig zijn op het werk.

Hoe zit dat nu met hooggevoeligheid? Hebben HSP’ers scherpere zintuigen? Dat blijkt niet uit de theorie, het verschil met niet-hooggevoeligen zit in het opnemen van meer prikkels en de diepere verwerking van deze prikkels.

Veel HSP’ers hebben een baan waarbij het helpen van een ander voorop staat of waarbij in elk geval veel contact met andere mensen is. Mensen helpen en begeleiden is wat de deelnemers aan het onderzoek allemaal belangrijk vinden en graag doen. HSP’ers zijn zorgzame mensen. Voor hen is zorgzaam zijn niet zo moeilijk, zij voelen immers goed de emoties en behoeften van anderen aan en kunnen daardoor makkelijker een vertrouwensband creëren.

Op de werkvloer kunnen hooggevoeligen goed sferen aanvoelen en problemen voorzien. Zij kunnen dan ook als eerste last hebben van een ongezonde situatie op de werkplek, bijvoorbeeld een te hoge werkdruk. De indruk kan ontstaan dat hooggevoeligen vaker problemen hebben dan niet-hooggevoeligen. Toch is dat niet het geval, in de loop van de tijd krijgen ook andere werknemers last van de problemen die HSP’ers ervaren. HSP’ers zijn dan als het ware een voorbode. Zou een organisatie de problemen dan direct goed oppakken, dan kan de sensitiviteit van HSP’ers dus helpen om verdere problemen in de organisatie te voorkomen.

Uit de resultaten van Merels onderzoek blijkt dat hooggevoeligen tijdens het werken last kunnen hebben van zaken in hun omgeving zoals geluid, drukte en het aanvoelen van emoties/sferen van anderen. Hierdoor kunnen zij zich slecht concentreren. Ze hebben vaak behoefte aan een moment alleen zijn. Wanneer dat niet mogelijk is, blijven de prikkels opstapelen waardoor overprikkeling plaats vindt. Overprikkeling is het ver overschrijden van de eigen grenzen.

Een kenmerk van hooggevoeligheid is dat hooggevoeligen minder goed presteren in een competitiesfeer en goed kunnen werken in een klimaat van warmte en bemoediging. Velen zijn verlegen en zeggen weinig als anderen aan het praten zijn. Ze hebben weliswaar zelf ook iets te zeggen, maar dit komt er vaak niet uit als er teveel en met felheid gereageerd wordt. Zo houden hooggevoeligen meestal niet van agressieve persoonlijke promotie en hopen zij op te vallen door hun eerlijke, harde werken. Hierdoor nemen ze soms te veel hooi op hun vork.

Samengevat zou gezegd kunnen worden dat hooggevoeligen vaker van nature heel plichtsgetrouw, loyaal, fel op kwaliteit en goed in detail zijn. Het zijn meestal intuïtieve visionairs, vaak begaafd, attent op behoeften van klanten en relaties en zij hebben vaak een goede invloed op het sociale klimaat op de werkplek.

Tip: gebruik een visualisatie-oefening om jezelf van alle prikkels af te schermen.

Wil jij leren beter je grens aan te geven? Stuur me even een mailtje, bij voldoende deelname gaan we er dit najaar in een kleine groep, in een paar bijeenkomsten mee aan de slag! info@balans-coaching.nl